၁၉၇၀တွင်
ဒုတိယအကြိမ်မြောက်လက်ထပ်ခြင်း
အပိုင်း
၁၄
ဇူလိုင်လလယ်၏
ကျောင်းပိတ်ရက်နွေရာသီးအားလပ်ရက်များတွင် ကလေးများသည် ငါးဖမ်းခြင်း၊ ပုစွန်ဖမ်းခြင်း၊
ပုစဉ်းရင်ကွဲများနဲ့ စာငှက်များဖမ်းကြသည်။ ညစာစားချိန်မှလွဲ၍ သူတို့ရဲ့အရိပ်တွေကိုတောင်
မမြင်နိုင်ပေ။ နေရောင်အောက်တွင် ရက်အနည်းငယ်
ကစားပြီး သူတို့ ပိုမဲလာကြသည်။
ဒီမနက်
နေရောင်က ပူပြင်းခြောက်သွေ့မနေပေ။ တုန်းကျားဟွေ့ ကောက်ရိုးဦးထုပ်ကို ဆောင်းထားပြီး သစ်သားအင်တုံတစ်ခုကို
သယ်ကာ ကျွဲခေါင်းသီး ကောက်ရန် မြစ်ထဲသို့ ဆင်းသွားခဲ့သည်။ ကျွဲခေါင်းသီးက အစိမ်းလိုက်စားဖို့ ချိုမြိန်ပြီး
အားအင်ပြည့်ဖြိုးစေကာ ချက်ပြုတ်ဖို့ ပျော့ပျောင်းပြီးနူးညံ့သည်။ ပြီးတော့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့လည်း
ကြော်လို့ရတယ် ဒါမှမဟုတ် စွပ်ပြုတ်လည်း လုပ်လို့ရသည်။ အများကြီး သုံးလို့ရတဲ့ အစားအစာဟု
ဆိုနိုင်သည်။
တုန်းကျားဟွေ့
ကျွဲခေါင်းသီးကို အင်တုံတစ်ဝက်လောက် ခူးယူပြီး ကမ်းပေါ်တက်လိုက်သည်။ ကျွဲခေါင်းသီးနဲ့ သစ်သားအင်တုံကို အိမ်ကို ဘယ်လိုသယ်သွားရမလဲဆိုတာ
စိတ်ပူနေတဲ့အချိန် ကျောက်တုန်းလင်ရဲ့ စက်ဘီးက သူမရှေ့မှာ ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။
“
အတွင်းရေးမှူး ကျောက်”
တုန်းကျားဟွေ့က
ကျောက်တုန်းလင်ကို မြို့ထဲမှာ တစ်ကြိမ်တွေ့ပြီးတဲ့ နောက်မှာ လေးနက်တဲ့ ခံစားချက်ရှိခဲ့သည်။ သူက အစိမ်းရောင် စစ်ယူနီဖောင်းကို ဝတ်ဆင်ထားတဲ့
ကြံ့ခိုင်သန်မာတဲ့ ကျေးရွာ အတွင်းရေးမှူးဖြစ်သည်။
“ကျွန်မတို့ရွာမှာ
ဘာလုပ်နေတာလဲ။”
ဒီနေ့မှာတော့
တုန်းကျားဟွေ့ ဟာ သူမရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အောက်ပိုင်းကို ရိုးရိုးအနက်ရောင် ဘောင်းဘီနဲ့ အပြာရောင်
ရှပ်အင်္ကျီလက်တိုကို ၀တ်ဆင်ထားသည်။ ဒီလို
ဝတ်စားဆင်ယင်မှုမျိုးက ကျေးလက်တွေမှာ ဝတ်တာများသည်။ သို့သော် တုန်းကျားဟွေ့ ဝတ်ထားသည့်အဝတ်အစားစတိုင်က
သူမကိုယ်တိုင်ဖန်တီးထားပြီး သူမ၏ကိုယ်ပိုင်ရသပညာနှင့်ပေါင်းစပ်ထားသည်။ တစ်စုံတစ်ယောက်က အဲ့တာကို ဝတ်ထားရင် ကွာခြားချက်ကို
ဘယ်သူမှ မပြောနိုင်ပေ။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ
အဲ့တာက သူမ၏ထူးခြားသော စိတ်နေစိတ်ထားနှင့် သက်ဆိုင်သည်။
အိမ်မှာ
လအတော်ကြာ ပျင်းရိလာပြီးနောက် လယ်ကွင်းတွေထဲကို အလုပ်လုပ်ဖို့ မသွားဘဲ တုန်းကျားဟွေ့က
နေ့တိုင်း ဆန်ဆေးရည်နဲ့ မျက်နှာသစ်ပြီး သခွားသီးတခြမ်းကိုလှီးကာ ညဘက်အိပ်ရာမဝင်ခင်
မျက်နှာပေါ်တင်ဖို့ သူ့ကိုယ်သူအတင်းတိုက်တွန်းခဲ့သည်။ မူလပိုင်ရှင်၏ ယခင်အသားရောင်နှင့် ကြမ်းတမ်းသောအသားအရေမှာ
သူမ၏မူလအသားအရေအမျိုးအစား၏ ထက်ဝက်သို့ ပြန်ပြောင်းသွားခဲ့သည်။ သူမသည် ထိုမျှ ဖြူပြီး
အလင်းရောင်ထိုးဖောက် မှုမရှိသော်လည်း ကျေးလက်ဒေသတွင်တော့
သူမက တော်တော်လေးဖြူနေပြီဖြစ်သည်။
အပြာရောင်အဝတ်အစားကို
ဆန်းသစ်စွာ နဲ့ သန့်ရှင်းသပ်ရပ်စွာ ဝတ်ဆင်ထားသည်။
ကျောက်တုန်းလင် သူမကို ကြည့်လိုက်တဲ့အခါ သူမဟာ စီးဆင်းနေတဲ့ တောင်တန်းတွေပေါ်က
ကြည်လင်နေတဲ့ စမ်းရေတွင်းတစ်ခုလို ခံစားရပြီး တစ်စစ်စစ်ခံစားနေရပြီး ခုန်ပေါက်နေပုံပဲ။
“
ကျွန်တော် ဒီနေ့ မြို့ကို သွားပြီး အတွင်းရေးမှုးတုန်းဆီပေးဖို့ ပစ္စည်းတချို့ ယူလာခဲ့တယ်”
တကယ်တော့
ဒီပစ္စည်းကို သူကိုယ်တိုင် ယူဆောင်လာဖို့ မလိုအပ်ပေမယ့် ညွှန်ကြားရေးမှူး ရှုံးက တယွိရွာလို့
ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ပြောလိုက်တဲ့အခါ ကျောက်တုန်းလင်က သူအိမ်အပြန်လမ်းမှာ ပို့ပေးမယ်လို့
စေတနာအလျောက် ပြောခဲ့သည်။
ကျောက်တုန်းလင်က
ညွှန်ကြားရေးမှူး ရှုံး မတုံ့ပြန်မီ စာရွက်စာတမ်းကို သိမ်းသွားခဲ့သည်။ တယွိရွာနဲ့ ရှန်ဟဲ ရွာက ဦးတည်ရာဘက်တွေမတူကြပေ။
တစ်နေရာက အရှေ့ဘက် တစ်နေရာက တောင်ဘက်ဖြစ်သည်။
ပထဝီအရပြောရလျှင် ၎င်းသည် သူ၏ဦးတည်ရာဘက်မဟုတ်ပေ။
ဤစိတ်ကူးသည်
ညွှန်ကြားရေးမှူး ရှုံးရဲ့ စိတ်ထဲတွင် ခဏတာမျှ လင်းလက်သွားသော်လည်း ကြီးကြီးမားမားမဟုတ်သောကြောင့်
ညွှန်ကြားရေးမှူး ရှုံး အဲ့တာကို အမြန်ပစ်ချလိုက်သည်။
“
အစ်ကို ဟောင်ထျန်ရဲ့ မိသားစုက မြစ်တစ်ဖက်မှာ နေကြတာ ”
တုန်းကျားဟွေ့က
ပြုံးပြီး မြစ်တစ်ဖက်က ဝါးတောနောက်မှာ ပုန်းကွယ်နေတဲ့ အိမ်ကို ညွှန်ပြလိုက်သည်။
ကျောက်တုန်းလင်က
တုန်းကျားဟွေ့ လက်အတိုင်း လိုက်လာပြီး သူ့ခေါင်းကို လျင်မြန်စွာ နောက်တစ်ကြိမ်လှည့်လိုက်ပြီးတော့
သူ့မျက်လုံးတွေက တုန်းကျားဟွေ့ကို ကြည့်နေသည်။
“ဒါက
အရမ်းလေးတယ်။ မင်း သေချာပေါက်ရွှေ့နိုင်မှာမဟုတ်ဘူး။ ကျွန်တော် ကူညီပေးမယ်။ ”
ယခုပင်
သူမလက်ကို မြှောက်လိုက်သောအခါတွင် ကျောက်တုန်းလင်က သူမ၏လက်တွေက သွယ်လျပြီး လက်ကောက်ဝတ်တွေက
ကြံကဲ့သို့ မထူတာကို သတိပြုမိခဲ့သည်။ ဒီလိုမျိုး
ကျွဲခေါင်းသီးတွေနဲ့အင်တုံကြီးကို သူမကိုယ်တိုင် ပြန်ရွှေ့ရမယ်ဆိုရင် အများကြီး အားထုတ်ရလိမ့်မည်။
ဒီနေ့
သူ ဒီကိုရောက်လာပြီး မထင်မှတ်ဘဲ သူမနဲ့တွေ့နိုင်မလားဆိုတာ သူ တွေးနေမိသည်။ ဒီလောက်ကံကောင်းမယ်လို့ သူ မမျှော်လင့်ထားပေ။ ရွာအဝင်ဝမှာ သူမကိုတွေ့လိုက်ရသည်။
ကျောက်တုန်းလင်က “မင်းအကူအညီလိုလား” လို့မေးခဲ့ရင် တုန်းကျားဟွေ့က
ယဉ်ယဉ်ကျေးကျေးပြောဖြစ်နိုင်ပေမယ့် သူကတော့ ဒီစကားလုံးကို ချန်လှပ်ပြီး အလုပ်ကို တန်းတန်းမတ်မတ်သွားမှာပေါ့။
ဒါပေမယ့် တုန်းကျားဟွေ့က လုံးဝကို ဟန်များပြီး မလိုပါဘူးလို့ ပြောမှာ မဟုတ်ပေ။
ကျောက်တုန်းလင်က
သူ့စက်ဘီးကို တုန်းကျားဟွေ့ ကိုပေးခဲ့ပြီး သစ်သားအင်တုံနဲ့ တုန်း အိမ်ထဲကို လိုက်သွားခဲ့သည်။
“
အတွင်းရေးမှူး ကျောက် ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။ ထိုင်ပြီး ရေတစ်ခွက်လောက် သောက်ပါဦး။
”
ထိုအချိန်တွင်
ကျန်တဲ့ တုန်းမိသားစုမှာ အလုပ်သွားလိုက်ကြပြီ ဖြစ်သည်။ နွေရာသီအပူရှိန်တွင် ထုတ်လုပ်ရေးအဖွဲ့သည်
ယခင်က နံနက် ၈ နာရီမှ နေ့လယ် ၁၂ နာရီအထိ အလုပ်ချိန်ကို ပြောင်းလဲခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ
နံနက် ၆ နာရီမှ ၉ နာရီအထိဖြစ်သည် နေ့ခင်းဘက်တွင် နေ၏ အပူဆုံးအချိန်ကို ရှောင်ရှားရန်လည်း
အလုပ်ချိန်ကို ရွှေ့ဆိုင်းထားသည်။
ကျောက်တုန်းလင်သည်
တုန်းမိသားစု၏ ခြံဝန်းကို စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည် ကျေးလက်ဒေသတွေမှာရှိတဲ့ တွေနေ့ကျ ရွှံ့အိမ်၊
သန့်ရှင်းပြီး သပ်ရပ်တယ်၊ ကြက်ခြံရဲ့ထောင့်နှင်
ဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ခင်း၊ သက်ကယ်တွေနဲ့ သစ်ကိုင်းခြောက်ပုံတွေ၊ ရိုးရှင်းသော လွှဲကြိုးဖြင့်
ချည်ထားသော အသီးအနှံပင်များ၊ နိုင်လွန်ကြိုးတန်းလန်းဆွဲထားတဲ့ သစ်သားဘုတ်ပြားက မိသားစု၏ကလေးများ
ကစားဖို့အတွက်ဖြစ်မည်။
ကျေးလက်ဒေသရှိ
ခြံအားလုံးနီးပါးသည် ဤကဲ့သို့ဖြစ်သော်လည်း တုန်း မိသားစု၏ခြံက ပိုမိုသပ်ရပ်နေသေးသည်။
“
ဒေါ်လေး သားတို့ အိမ်စာတွေလုပ်ပြီးသွားပြီ၊ သားတို့ အပြင်ထွက်ပြီး ကစားလို့ရပြီလား။”
ခြံထဲမှာ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်သံကြားတော့ အိမ်မှာအိမ်စာလုပ်ဖို့
တုန်းကျားဟွေ့ ဖမ်းခေါ်ထားတဲ့ တူဖြစ်သူတော်တော်များများက ကန့်လန့်ကာကိုဆွဲလှန်ပြီး
ထွက်လာကြသည်။
ခြံထဲမှာ သူတို့ မမြင်ဖူးတဲ့ သူစိမ်းတစ်ယောက်ကို
တွေ့လိုက်ရတော့ ယောက်ျားလေးသုံးယောက်ရဲ့ မျက်လုံးတွေက ကျောက်တုန်းလင်ကို စူးစမ်းလေ့လာကြသည်။
“ကလေးတွေက ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့စွာ ဆက်ဆံတတ်ဖို့ သိထားသင့်ပြီး
အသက်ကြီးသူတွေနဲ့ ဦးလေးတွေကို တွေ့တဲ့အခါကျရင် နှုတ်ဆက်ဖို့ အစပျိုးသင့်တယ်”
“ဦးလေး”
သုံးယောက်သား တညီတညွတ်တည်း အော်ဟစ်လိုက်ရာ ကျောက်တုန်းလင်က
သူ့အိတ်ကပ်များကို ထိလိုက်သော်လည်း သူ့တွင် သကြားလုံးတစ်လုံးပင်မရှိပေ။
“ဒီနေ့ ဦးလေး သကြားလုံး မယူလာခဲ့ဘူး။ နောက်တစ်ခါတွေ့ရင် ပေးမယ်နော်။ ”
“အတွင်းရေးမှူး ကျောက် ရပါတယ်၊ နေရာတိုင်း သကြားလုံးယူလာတဲ့သူကို
ဘယ်မှာတွေ့နိုင်မှာလဲ။”
ကျောက်တုန်းလင်က ယဉ်ကျေးသော စကားများ ပြောနေတယ်လို့
တုန်းကျားဟွေ့က ထင်ခဲ့သည်။ တစ်ခုခုကို မထုတ်ဘဲနဲ့
သူတို့ရဲ့ အငယ်တွေကို မြင်ရတာ ရှက်ရွံ့ပြီး ပိုသေသေချာချာ ပြုမူတတ်တဲ့ သူတွေလည်း ရှိတယ်။
“ဒေါ်လေး ဒီဦးလေးကို မတွေ့ဖူးဘူး။”
ချွေ့ဇီက
မကြောက်ပေ။ ကျောက်တုန်းလင်က သန်မာသော်လည်း
သူ့မျက်နှာပေါ်တွင် အပြုံးဖြင့် အလွန်ကြင်နာပုံရသည်။
တုန်းကျားဟွေ့က လက်ဆွဲပြီး ချွေ့ဇီရဲ့ ခေါင်းကို
ပုတ်ပြီး ပြောလိုက်သည်။ “မင်း သူ့ကို မတွေ့ဖူးတာ သာမာန်ပဲ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့လူတိုင်းကို သိဖို့ မလိုဘူး။
”
တုန်းကျားဟွေ့က လက်ဖဝါးကိုဖြန့်ကာ အိမ်စာပြရန် တူဖြစ်သူအား
လှုံ့ဆော်လိုက်သည်။
“ဒေါ်လေး မပြောဘူးလား မင်းအိမ်စာမပြီးမချင်း မင်းစာမေးပွဲမအောင်ဘူးလို့။ စာမေးပွဲမအောင်ရင် ပြန်ရေးရမှာပေါ့”
“ဒေါ်လေး သားတို့ ရေးလို့ရတယ်။ သားတို့ရွာမှာ အိမ်စာလုပ်တဲ့သူကို လိုက်ကြည့်လိုက်။
ဒေါ်လေးက သားတို့ကို နေ့တိုင်း အိမ်စာလုပ်ခိုင်းတယ်”
တခြားသူတွေက ဘာမှ မပြောပေမယ့် ချွေ့ဇီက စကားအများကြီးပြောသည်။
တုန်းကျားဟွေ့က သူ့ကို လျစ်လျူရှုပြီး အိမ်စာတွေကို ငုံ့ကြည့်လိုက်သည်။
ဟူဇီက စတုတ္ထတန်း၊ ချွေ့ဇီက ဒုတိယတန်းဖြစ်ပြီး လျန်ဇီက
ပထမတန်းမှာ စတက်တာဖြစ်သည်။ စစ်ဆေးပြီးနောက်
ဟူဇီက သူ့အိမ်စာများကို အောင်နိုင်ခဲ့သည်။
လျန်ဇီ အိမ်စာက အရိုးရှင်းဆုံးဖြစ်ပြီး
တွက်ချက်မှု နှစ်ခု မှားယွင်းခဲ့သည်။
တုန်းကျားဟွေ့က ၎င်းကို ပြုပြင်ရန် စက်ဝိုင်းပုံ ဝိုင်းထားသည်။ နောက်ဆုံးတော့ ချွေ့ဇီ တစ်ယောက်ပဲကျန်တော့သည်။
“ဒေါ်လေး မင်းကို ပြောစရာ မလိုဘူး မင်း နှလုံးသားထဲက
နံပါတ်ကို မင်းသိတယ်မဟုတ်လား။ မင်းအိမ်စာတွေ
ဒီလိုလုပ်တဲ့အခါ မင်းဘယ်သူနဲ့ ဆက်ဆံမလဲ။ ”
ချွေ့ဇီက သိသိသာသာပင် မယုံကြည်ခဲ့ပေ။ ဟုတ်ပါတယ်၊ ဒါက ချွေ့ဇီ အပေါ် အပြစ်တင်လို့ မရပေ။ ယခုအချိန်တွင် ကျေးလက်ဒေသရှိ မိဘအများစုသည် သူတို့၏
သားသမီးများ မည်မျှ ကောင်းမွန်စွာ သင်ယူနိုင်သည်ကို အရေးမကြီးဟု ယူဆကြသည်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် များများလေ့လာပြီး လယ်ကွင်း အိမ်ထဲပြန်ကြပြီး
စာမတတ်တော့စကားလုံးအနည်းငယ်ကိုပဲ ဖတ်နိုင်ကြသည်။
သို့သော် တုန်းကျားဟွေ့က နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း နိုင်ငံတွင်
ပထမဆုံး ကောလိပ်ဝင်ခွင့် စာမေးပွဲကို ကျင်းပတော့မည်ကို သိလျက် အချိန်ခရီးသွားခဲ့သည်။ ကျေးလက်နေကလေးများသည် ကောလိပ်ဝင်ခွင့်စာမေးပွဲကို
သင်ယူပြီးမှသာ သူတို့၏ မူလလူမှုရေးအဆင့်အတန်းကို ပြောင်းလဲနိုင်သည်။
ပညာရေးသည် အောင်မြင်မှု၏ ခြေလှမ်းသစ်ဖြစ်သည်။ ကောင်းကောင်းသင်ယူပြီး ပိုလေ့လာတာက ဘယ်တော့မှ မမှားပေ။
ချွေ့ဇီက ထက်မြက်သောကလေးဖြစ်ပြီး ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သော်လည်း
တည်ငြိမ်မှုမရှိသေးပေ။ ထိုသို့သောကလေးသည် ကောင်းမွန်သော
လမ်းညွှန်မှုခံယူပြီးတာနဲ့ ကြီးကျယ်သောလူဖြစ်လာနိုင်သည်မှာ သေချာသည်။
“ဒေါ်လေးက
မင်းရဲ့ လေ့လာမှုကို ကောင်းကောင်း စီမံတယ်။ မင်းမိဘတွေက ဒော်လေးကို လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးထားတယ်။ စဉ်းစားကြည့်လိုက်။ မင်းက အတန်းထဲမှာ ပထမဆုံး ဒါမှမဟုတ် အတန်းထဲမှာ
မင်းက ပိုဆော့ရင်တောင် ဆရာမက ဒေါ်လေးတို့အိမ်ကို မကြာခဏ လာလည်မှာလား။”
တုန်းကျားဟွေ့ ရောက်လာပြီး လအနည်းငယ်အကြာတွင် ချွေ့ဇီရဲ့ဆရာမက
စာမေးပွဲရမှတ်များ ညံ့ဖျင်းခြင်း၊ အတန်းဖော်များနှင့် ရန်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် အိမ်ကို
သုံးကြိမ်လာရောက်လည်ပတ်ပြီး ဖြစ်သည်။ အတန်းထဲက
ကျောင်းသူတော်တော်များများက ကြောက်ပြီး မျက်ရည်ကျကြသည်။
“မင်းကို ဒေါ်လေးက မကစားစေချင်တာမဟုတ်ဘူး ဒါပေမယ့်
မင်းရဲ့အချိန်ရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံကို စာကျက်တာကို ဒေါ်လေး လိုချင်တယ်။ ငယ်ရွယ်စဉ်မှာ အလုပ်မကြိုးစားရင် အသက်ကြီးတဲ့အခါ
ဝမ်းနည်းရလိမ့်မယ်။ ဒါက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ သိလား။
ဆိုလိုတာက ငယ်ငယ်တုန်းက စာမကျက်တဲ့ ကလေးအများစုက နောင်တရလိမ့်မယ်။ သူများတွေ အသားစားရင် တောရိုင်း အသီးအရွက်တွေပဲ
စားလို့ရမယ်။ ”
တုန်းကျားဟွေ့က ချွေ့ဇီကို ကောင်းစွာလေ့လာရန် ဆွဲဆောင်နိုင်မည်ဟု
မမျှော်လင့်ထားသော်လည်း ချွေ့ဇီက ယခုတစ်ကြိမ်တွင် စကားပြန်မပြောခဲ့ပေ။ သူ့ကိုယ်ပိုင်စာအုပ်ကို ပြန်ယူပြီး ပြန်ရေးဖို့
ပြန်သွားလိုက်သည်။
“အင်း ဒီနေ့ မင်းတို့နှစ်ယောက် ကောင်းကောင်းလုပ်ထားတာပဲ။ အပြင်ထွက်ပြီး ဆော့ကစားလို့ရပေမယ့် မြစ်အောက် ဒါမှမဟုတ်
တောင်ပေါ်တက်ခွင့် မရှိဘူး။ သွားချင်ရင် လူကြီးတွေနဲ့
လိုက်သွားရမယ်။ ဟူဇီ၊ မင်းက အကိုကြီး။ မင်းရဲ့ညီငယ်တွေကို
သတိထားပေးရမယ်။”
ဟူဇီက ကမန်းကတန်း ခေါင်းညိတ်လိုက်ပြီး လျန်ဇီနဲ့
အတူ ခြံထဲမှ ပြေးထွက်သွားခဲ့သည်။
ကျောက်တုန်းလင်က ထိုင်နေပြီး တုန်းကျားဟွေ့က သူ့တူလေးတွေရဲ့
အိမ်စာတွေပြင်ပေးပြီး သူတို့မှားခဲ့တာတွေ၊ အထူးသဖြင့် ချွေ့ဇီကိုပြောခဲ့တာတွေကို သေသေချာချာရှင်းပြတာက
သူ့မျက်လုံးတွေကို လင်းလက်သွားစေသည်။