Chapter 138
အိမ်ဆောက်ရန် မြေဝယ်ယူခြင်း
ဟယ်ချောင်စီရင်စု၏ တရားသူကြီးက ရာထူးတက်ရန် သတ်မှတ်ခံထားရသူ ဖြစ်သည်။ သူ့နာမည်က လုံးဝ ရှင်းလင်းနေသည်တော့ မဟုတ်သော်ငြား သူ့လူများအပေါ် ကောင်းနေဆဲ ဖြစ်သည်။ လူများကသာ တရားလာစွဲပါက သေချာကြည့်ရှုပေးမည် ဖြစ်သည်။
၎င်းကို ကြားသောအခါ ရမန်အရာရှိက မေးလိုက်သည်။
"ခင်ဗျားရဲ့ အကြီးဆုံးသားက ဘယ်သူလဲ... စာရွက်စာတမ်းတွေရော ပါလား"
"ကျွန်မရဲ့ အကြီးဆုံးသားက ဟယ့်ရှီရွာရဲ့ လူမိုက် ကျန်းကျန့်ဝေပါ... ဒါပေမယ့် အခုတော့ သူ့နာမည်ကို ကျန်းကျန့်လို့ ပြောင်းထားတယ်" အဘွားကြီးကျန်းက ကျန်းချောင်ရှန့် ရေးပေးခဲ့သော စာရွက်ကို ထုတ်လိုက်သည်။
"ကျန်းကျန့်လား"
အရာရှိက အဘွားကြီးကျန်းကို အံ့အားသင့်ဟန်ဖြင့် ကြည့်လိုက်ပြီး စာရွက်ကို ယူကာ အထဲဝင်သွားသည်။
ယမန်နေ့က ကျန်းကျန့်က သူတို့ကို ညစာစားရန်နှင့် အရက်သောက်ရန် ဖိတ်ကြားခဲ့ပြီး ယနေ့တွင်တော့ တစ်ယောက်ယောက်က သူ့အား တရားလာစွဲနေသည်။ ဘယ်လိုတောင် တိုက်ဆိုင်တာလဲ...
ရမန်အရာရှိက ကျန်းကျန့်ကို အချိန်အကြာကြီး ကတည်းက သိကျွမ်းခဲ့သည့် ယန်ကျင်းထံ သွားလိုက်သည်။
ယမန်အရာရှိ ဝင်သွားသည်ကို မြင်သောအခါ အဘွားကြီးကျန်းက အပြင်ဘက်တွင် စိတ်လှုပ်ရှားစွာဖြင့် စောင့်နေခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် အချိန်အကြာကြီး စောင့်နေခဲ့ပါသော်လည်း ထိုအရာရှိ ထွက်လာသည်ကို မတွေ့ရသေးပေ။
အပြင်ဘက်က အေးစက်နေသည်။ သူမက အပြင်တွင် လေစိမ်းတိုက်ခံကာ အချိန်အကြာကြီး ရပ်နေခဲ့ရသဖြင့် သူမ၏ မျက်လုံးများက မျက်ရည်များ ကျလာပြီး နှာရည်များလည်း ထွက်လာလေတော့သည်။ သူမက အဝတ်စုတ်များကို တမင်သက်သက် ဝတ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်၍ နွေးထွးမနေခဲ့ပေ။ သူမက အရဲစွန့်ကာ နောက်ထပ် အရာရှိတစ်ယောက်ကို တား၍ မေးလိုက်သည်။
"အရာရှိကြီး... ကျွန်မက တိုင်ကြားဖို့ ရောက်လာတာပါ"
"လမ်းကို လာမရှုပ်နဲ့" ရမန်အရာရှိက မျက်မှောင်ကျုံ့၍ အဘွားကြီးကျန်းကို ကြည့်ကာ ပြောလိုက်သည်။
"ပြီးတော့ တိုင်ကြားစာ မရေးခင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပြန်ချိန်ကြည့်မှပေါ့... သူများကို စွပ်စွဲပြီး ကိုယ့်ဘဝကို ဆုံးရှုံးသွားမယ်နော်"
"ဘာများ..." အဘွားကြီးကျန်းက အံ့အားသင့်သွားလေသည်။
အဆုံးတွင် သူမက အဘွားကြီးတစ်ယောက်သာ ဖြစ်၍ အရာရှိက သူမကို သတိပေးလိုက်သည်။
"ကျန်းကျန့်... မဟုတ်သေးဘူး ဘောစ့်ကျန်းက မနေ့က ရမန်ရုံးကိုလာပြီး စီရင်စု တရားသူကြီးနဲ့ လက်ဖက်ရည် လာသောက်သွားတာလေ... ခင်ဗျား သူ့ကို တရားစွဲချင်သေးလား"
"ဘယ်လို"
အဘွားကြီးကျန်းက ကျန်းကျန့် တရားသူကြီးနှင့်ပင် လက်ဖက်ရည်သောက်နိုင်ခဲ့သည်ဟူသော အပြောကို အလွန် ကြောက်လန့်သွားခဲ့လေသည်။ ဒါက... ဒါက...
"ပြီးတော့ ခင်ဗျားက သူ့ကို မမျှမတ ဆက်ဆံပြီး ကန်ထုတ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ဘယ်သူက မသိလို့လဲ"
ရမန်အရာရှိက ပြောလိုက်သည်။
"ဒီနေရာမှာ ဘယ်အချိန်ထိ ဆက်နေဦးမှာလဲ... မကြာခင် ဘောစ့်ကျန်းရဲ့ လူတွေ ရောက်လာတော့မှာ"
တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင်ပင် အဘွားကြီးကျန်းမှာ ရမန်အရာရှိ၏ စကားကို ကြားပြီးသည်နှင့် အဝေးတစ်နေရာမှ အတူတူ လျှောက်လာနေကြသည့် ဟယ်ချွန်းရှန့်နှင့် ကျန်းမင်တို့ကို တွေ့လိုက်ရလေသည်။
အဘွားကြီးကျန်း ရောက်လာစဥ်က ဆင်းရဲပြီး ဝဝလင်လင်မစားရသူနှင့် တူစေရန် အဝတ်စုတ်များ ဝတ်ထားခဲ့သည်။ အေးစက်နေသည့် နေရာတွင် အချိန်အတော်ကြာ ရပ်နေပြီးနောက် လေတိုက်သည်နှင့်ပင် လဲသွားတော့မည်ဟု ထင်ရသော်လည်း ယခုတွင်မူ... မြန်နိုင်သမျှ မြန်စေရန် ဖနှောင့်နှင့် တင်ပါး တသားတည်းကျအောင် ပြေးသွားလေရာ ထိုအရှိန်ဖြင့်ဆိုလျှင် သန်မာလှသော လူငယ်လေး တစ်ယောက်ပင် သူမကို လိုက်ဖမ်းနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။
ထိုအချိန်တွင် ကျန်းကျန့်က အဘွားကြီးကျန်း၏ ကိစ္စကို မသိခဲ့ပေ။ ယနေ့တွင် လုပ်စရာ မရှိသဖြင့် ကျောက်ကျင်းကော၏ ဗိုက်ကလေးကို ကိုယ်ဝန်ဆောင် အသိပညာပေးခြင်း လုပ်ဆောင်လေတော့သည်။ သူက ကျောက်ကျင်းကော၏ ဗိုက်ကလေးကို ကိုင်ကာ ဗိုက်ထဲမှ ကလေးလေးကို ကဗျာဖတ်ပြသည်။ ဗိုက်ထဲမှ ကလေးလေးက ကဗျာ နားထောင်ရသည်ကို သဘောကျနေသည်လား ဆန္ဒပြချင်သည်လား မသိပေ။ သို့သော်လည်း သူဖတ်ပြတိုင်း ကလေးက အလွန် လူးလွန့်လာတတ်ပေသည်။
"ငါ့ကလေးလေးရဲ့ ခြေထောက်တွေက တကယ် သန်တာပဲ"
ကျန်းကျန့်က ဗိုက်ထဲမှ ကလေးလေး ကန်လိုက်သည်ကို အကြိမ်အနည်းငယ် ခံစားလိုက်ရသောအခါ မနေနိုင်ဘဲ ကိုယ်ရည်သွေးလိုက်ပြီးနောက် ကျောက်ကျင်းကောကို မေးလိုက်သည်။
"ကလေးကန်ရင် နာသလား"
"မနာပါဘူး" ကျောက်ကျင်းကောက ပြောစရာမဲ့သွားလေသည်။ ကလေးက နည်းနည်းလောက် လူးလွန့်ရုံလေးပဲကို ကျန်းကျန့်က ဘာလို့များ ကန်နေတယ်လို့ ထင်လဲ ဆိုတာ မသိတော့ပါဘူး...
ကလေးက ဟိုဘက် သည်ဘက် လှည့်နေတာလည်း ဖြစ်နိုင်တာပဲလေ...
"မနာရင် ရပြီ" ကျန်းကျန့်က ပြုံး၍ ပြောလိုက်လေသည်။ "ကိုယ် နောက်ထပ် စာအုပ် ဖတ်ပြမယ်"
ကျန်းကျန့်က မကြာခင် စပြီး ဖတ်ပြလိုက်ပါသော်လည်း စကားလုံး အနည်းငယ်သာ ဖတ်ပြီးချိန်တွင် အပြင်ဘက်မှ ကျောက်လျူ၏ အသံ ထွက်ပေါ်လာသည်ကို ကြားလိုက်ရသည်။
"ကျန်းကျန့်... ဘာတွေ ပြောနေတာလဲ... ဘာလို့ ထူးထူးဆန်းဆန်း စကားတွေ ပြောနေရတာလဲ"
ကျန်းကျန်က စာဖတ်ပြချိန်တွင် မန်ဒရင်းကို အသုံးပြုခဲ့သဖြင့် သဘာဝကျကျပင် ကျောက်လျူက နားမလည်နိုင်ခဲ့ပါပေ။
"အမေ... ကျန်းကျန့်က မန်ဒရင်းဆိုတဲ့ မြို့တော်ရဲ့ တရားဝင်ဘာသာစကားကို သုံးနေတာ... မြို့တော်က လူတိုင်း ဒီလိုပဲ ပြောကြတာလေ"
ကျောက်ကျင်းကောက ကျောက်လျူကို ပြောပြလိုက်သည်။
"မန်ဒရင်းလား... မြို့တော်က လူတွေက ဒီလိုပဲ ပြောကြတာတဲ့လား" ကျောက်လျူက အံ့အားသင့်သွားခဲ့လေသည်။
"အရာရှိတွေအားလုံး ဒီလိုပဲ ပြောကြတာလို့ ပြောရမှာပေါ့" ကျောက်ကျင်းကောက တလေးတနက် ခေါင်းငြိမ့်ပြလိုက်သည်။
"ကျန်းကျန့်က တကယ်တော်တာပဲ" ကျောက်လျူက စိတ်ခံစားမှုမျိုးစုံဖြင့် သက်ပြင်းချလိုက်သည်။ သူမက တစ်ဖက်သို့ လှည့်လိုက်သည်နှင့် အခြားသူများနှင့် မျှဝေရန် မစောင့်နိုင်တော့ပေ။
"ရှင်တို့ သိကြလား... ကျန်းကျန့်က အရာရှိတွေပဲ ပြောနိုင်တဲ့ မန်ဒရင်းဆိုတဲ့ ဟာကို ပြောနိုင်တယ်တဲ့"
သူမက အိမ်ထဲမှ ငွေများအကြောင်း မပြောပြနိုင်ပါသော်လည်း ထိုအကြောင်းကို ပြောပြနိုင်သဖြင့် ဤကဲ့သို့လည်း ထပ်ဖြည့်ပြောလိုက်သေးသည်။
"သူက မန်ဒရင်းလိုလည်း ရေးတတ် ဖတ်တတ်သေးတယ်"
"တကယ်လား" ကျောက်လျူနှင့် စကားပြောနေကြသူများမှာ ကြက်သေသေသွားကြလေသည်။
"တကယ်ပေါ့... အမှန်ပြောနေတာ" ကျောက်လျူက အခိုင်အမာ ပြောနေခဲ့သည်။
"သူကလေ ကျင်းကောရဲ့ ဗိုက်လေးကိုလည်း စာဖတ်ပြသေးတယ်... အထဲက ကလေးက အရမ်းကြီးနေတာတောင်မှလေ... သူက ဗိုက်ထဲက ကလေးကို စပြီး သင်ပေးချင်နေလို့ တစ်နေ့လုံး ကျင်းကောရဲ့ ဗိုက်လေးကို စာဖတ်ပြနေတာ... အဲ့မန်ဒရင်းဆိုတာ ဘယ်လောက်တောင် တန်ခိုးကြီးလိုက်လဲ... ဗိုက်ထဲက ကလေးကိုတောင် သင်ပေးလို့ ရတယ်တဲ့"
"ကျောက်လျူ... ကျန်းကျန့်က တစ်ခါမှ စာမသင်ဖူးဘူးနော်... ဘယ်လိုလုပ်ပြီး မန်ဒရင်းကို ရေးတတ် ဖတ်တတ်မှာလဲ" ယောကျ်ားတစ်ယောက်က ကျောက်လျူ၏ စကားကို ဖြတ်ပြောလိုက်ပြီး သံသယရှိစွာဖြင့် မေးလိုက်သည်။
"သူက မသေမျိုး တစ်ပါးဆီကနေ အလင်းပြခံရတာ နေမှာပေါ့" ကျောက်လျူက သာမန်ကာလျှံကာ ဆိုကာ ဆက်ပြောလိုက်သည်။
"ကျန်းကျန့်ကပြောတာ ကလေးက ဗိုက်ထဲမှာပဲ ရှိသေးပေမယ့် အပြင်က အသံတွေ ကြားနိုင်နေပြီတဲ့... ဒါကြောင့် ကျင်းကောရဲ့ ဗိုက်ကလေးကို နေ့တိုင်း စာဖတ်ပြနေတာ... နောက်ဆိုရင် ငါတို့ရွာထဲမှာ စာသင်သား အကျော်အမော်တစ်ယောက် ထွက်လာနိုင်တာပဲ"
ကျောက်လျူက ပညာအနည်းငယ်သာ ရှိသဖြင့် စာသင်သား တစ်ယောက် ဖြစ်လာသည်ကပင် အလွန် ကောင်းမွန်သည့် ကိစ္စတစ်ခု ဖြစ်နေပြီဟု တွေးနေခဲ့သည်။ သူမနှင့် စကားပြောနေကြသူများမှာ သူမနောက်ထပ် ပြောလိုက်သောစကားများကို နားမထောင်ကြလေဘဲ " မသေမျိုးတွေဆီကနေ အလင်းပြခံရတယ်" ဟူသော စကားကိုသာ တွေးနေခဲ့ကြသည်။
ကျန်းကျန့်၏ ဗဟုသုတ မရှိဘဲနှင့် ဟယ့်ရှီရွာသားများက သူ့ပြောင်းလဲမှုများအတွက် အကြောင်းပြချက် တစ်ခုကို အလိုအလျောက် ရှာဖွေပေးလိုက်ကြလေသည်။ အကြီးဆုံးကျန်း ရုတ်တရက်ကြီး အင်အားကြီးလာတာ မသေမျိုးတစ်ယောက်နဲ့ တွေ့ပြီး အလင်းပြခံလိုက်ရလို့ကိုး... သူက တကယ် ကောင်းချီးပေးခံထားရတာပဲ...
အဆုံးတွင် ထိုအကြောင်းက လူတိုင်း တိုးတိုးတိတ်တိတ် ပြောကြသည့်စကားသာ ဖြစ်သော်လည်း ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဟယ်ချောင်မှ အမှုထမ်းများ ရောက်ချလာကြသောအခါ အမှန်ပင် ရှောခ့်ရသွားကြသည်။
ကျန်းကျန့်က ဒီလောက်ကျယ်တဲ့ မြေကို ဝယ်လိုက်တာလား... သူက မကြာခင် ကျောက်တဟူ ထက်တောင် မြေပိုပြီး ပိုင်သွားတော့မှာပဲ.. ဒါပေမယ့်... အဲ့မြေက စိုက်ပျိုးဖို့ မကောင်းဘူးလားလို့...
ကျောက်တဟူအိမ်၏ အနီးတွင် မြစ်ကမ်းဘေး မြေနေရာကျယ်ကြီး ရှိသော်လည်း ထိုမြေက ကောက်ပဲသီးနှံများ စိုက်ပျိုးရန် မကောင်းသည့်အတွက် မည်သူကမှ စိတ်မဝင်စားကြ။ သို့သော်လည်း ရွာထဲတွင် မြေအနည်းငယ်သာ ရှိပြီး အတန်ငယ် အားလပ်နေကြသူ အချို့လည်း ရှိနေကြသေးရာ သူတို့က ထိုနေရာသို့သွား၍ ပဲကြီးနှင့် ရွှေဖရုံများ စိုက်ပျိုးတတ်ကြသည်။ အထွက်နှုန်းက သေးငယ်လျှင်တောင် အနည်းငယ် ရှိသေးသည်က ဘာမှမရှိသည်ထက်တော့ ပိုကောင်းပေသည်။
ယခုတွင် အနီးအနား၌ တောအုပ်လေး ရှိနေသည့် ထိုမြေအားလုံးကို ကျန်းကျန့်က ပိုင်ဆိုင်သွားလေပြီ။
ကျန်းကျန့်က ရမန် အမှုထမ်း ပေးလာသည့် စာရွက်စာတမ်းများကို ယူကာ မြေလာ တိုင်းပြီး စာရွက်လာပေးကြသော အမှုထမ်းများကို သူ့အိမ်တွင် စားသောက်ရန် ဖိတ်ကြားလိုက်သည်။ ထို့နောက် သူတို့ကို ဘဲတစ်ကောင်စီ ပေးကာ စီရင်စုမြို့ကို ပြန်ပို့ပေးရန် လှေတစ်စီး ရှာပေးလိုက်သည်။
"ကျန်းကျန့်က တကယ် အင်အားကြီးသွားပြီ... ဒီရမန်အမှုထမ်းတွေ သူ့ကို ဘယ်လောက် ယဥ်ကျေးနေကြလဲ တွေ့တယ်မလား"
"သူဘာလို့ ဒီလောက်ကြီးတဲ့ မြေကို လိုချင်နေမှန်း မသိဘူး..."
"ပြောကြည့်... သူနောက်ထပ် လူတွေ လိုချင်နေတယ်လို့ ထင်လား... ငါ့သားငယ်လေးကလည်း သူ့နောက် လိုက်ချင်နေတာ"
"နင့်သား လီယွမ်လို အဆုံးသတ်သွားမှာ မကြောက်ဘူးလား"
"ငါ့သားငယ်လေးက ဒီလောက်ထိ ကံမဆိုးလောက်ပါဘူးလေ... နင်လည်း ငါတို့ မိသားစု အခြေအနေကို သိတာပဲ... ငါတို့မှာ စားဖို့တောင် အနိုင်နိုင်ရယ်... သူ့ဘာသာ အပြင်ထွက်ပြီး အလုပ်မလုပ်ရင် နောက်ဆို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် နေနိုင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူး"
. . .
တစ်ရွာလုံးက ကျန်းကျန့်အကြောင်း ပြောနေကြလေသည်။ တစ်ဖက်တွင် ကျန်းမိသားစုက နောက်ထပ် အကြံဥာဏ်ဆိုးများ မထုတ်ရဲတော့ပေ။ သူတို့ တစ်ယောက်ချင်းစီက ကျန်းကျန့် သူတို့အား ပြဿနာ လာရှာမည်ကို ကြောက်လွန်း၍ ခေါင်းများကိုပင် ကျုံ့ထားကြလေသည်။
သူတို့က ကျန်းကျန့်အား တရားစွဲရန်အတွက် အဘွားကြီးကျန်းကို ရမန်ရုံးတော်သို့ သွားခိုင်းခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ကျန်းကျန့် ထိုအကြောင်းကို သိပြီးသား ဖြစ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားမိပြီးသား ဖြစ်သော်လည်း ကျန်းကျန့်က သူတို့အား မည်သို့ ကိုင်တွယ်လာမည်ကို မသိကြပေ။
ထိုအကြောင်းကို စဥ်းစားမိသည်နှင့် မတတ်နိုင်ဘဲ စိုးရိမ်ပူပန်လာရတော့သည်။ ထိုနေ့ က အေးစက်နေသော ရာသီဥတုတွင် ရမန်ရုံးတော်ရှေ့၌ အချိန်အတော်ကြာ စောင့်နေခဲ့ရသော အဘွားကြီးကျန်းမှာ အဖျားဝင်သွားလေတော့သည်။ ဟွမ်မင်သည် အနွေးကုတင်ပေါ်မှ မထစတမ်း လဲနေသည့်သူမကို မရပ်မနား ငြူစူနေလေတော့သည်။
အဘွားကြီးကျန်းက ယခုတွင် သူတို့နှင့် အတူနေထိုင်ပါသော်လည်း အလုပ်များ မလုပ်နိုင်သည့်အပြင် သူမကပါ လူနာစောင့်ပေးနေရသည်။ ကံအားလျော်စွာဖြင့် ကျန်းချောင်ရှန့်၏ အိမ်တွင် နေထိုင်သည့် သားသတ်သမားကျန်းက သူမကို အနားယူနိုင်စေရန်အလို့ငှာ သူတို့၏ လယ်များကို ကူကြည့်ပေးရန် သဘောတူခဲ့သည်ကြောင့်သာ။
ကျန်းမိသားစု၏ နေ့ရက်များမှာ အကြောက်တရားများဖြင့် ဖြတ်သန်းနေရသော်လည်း ကျန်းကျန့်က သူတို့အပေါ် မည်သည်ကိုမှ လုပ်ရန် ရည်ရွယ်မထားပေ။ အကြီးဆုံးကျန်း၏ အသိစိတ်က ထွက်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်၍ ထိုလူများမှာ သူ့အတွက် စိတ်ရှုပ်စရာ ကောင်းသော သူစိမ်းများသာ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့အပြင် ယခုက ရှေးခေတ် ဖြစ်နေသည်။
ဤခေတ်တွင် ကလေးများ၏ မိဘများမှာ မကြင်နာကြသော်လည်း သူတို့ထံတွင် သူတို့၏ မိဘများကို ထောက်ပံ့ရန် တာဝန်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ်လျှင် လူများက သူတို့ကို သားသမီးဝတ် မကျေပွန်ဟု စွပ်စွဲကြပေလိမ့်မည်။ ထိုရှေးခေတ်အချိန်ကို အသာထား။ အဆုံးတွင် လူများ၏ မျက်လုံးထဲတွင် အဘွားကြီးကျန်းနှင့် သားသတ်သမားကျန်းက တစ်ချိန်လုံး သူ့ကို ပျိုးထောင်ပေးခဲ့ရသည်။ သူတို့က သူ့အပေါ် မကောင်းပေးခဲ့ရုံသာ။ သို့သော်လည်း ၎င်းက သူတို့နှင့် ဆက်နွယ်မှုကို ဖြတ်တောက်ရန် အကြောင်းပြချက်ကောင်း မဟုတ်ပေ။
သူ ဤကမ္ဘာသို့ ပထမဆုံးအကြိမ် ရောက်လာစဥ်က တစ်ကိုယ်တည်းသမား ဖြစ်၍ မည်သည်ကိုမှ သူမကြောက်ပေ။ သို့သော်လည်း သူက ဤခေတ် ဤနေရာတွင် ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ရှင်သန်ရန် ရည်ရွယ်ထားပြီး မကြာခင်လည်း ကလေးရှိလာတော့မည်။ ကျန်းကျန့်က ကျန်းမိသားစုအပေါ် မည်သည့်အရာကိုမှ မလုပ်ခဲ့ဘဲ လုံးလုံးလျားလျား လျစ်လျူရှုထားခဲ့သည်။ အမှန်မှာ သူ့သဘောထားက သူတို့အပါ် ခက်ခဲစေရန် လုပ်ပေးထားခြင်းသာ ဖြစ်သည်။
ဟယ့်ရှီရွာသားများလည်း ဖြစ်သော သူ့လက်အောက်ငယ်သားများမှာ သားသမီးဝတ်အပေါ် အထူး အလေးထားကြသော ထိုစာသင်သားများလို မဟုတ်ကြ။ ကျန်းကျန့်က ကျန်းမိသားစုအား သဘောမကျသည်ကို တွေ့သောအခါ သူတို့အပေါ် မျက်နှာသာ မပေးကြတော့ပေ။ ထို့ကြောင့် သူတို့က ကျန်းတို့ကို အနိုင်ကျင့်ကြလေတော့သည်။ ကောများနှင့် အမျိုးသမီးများပင် သူတို့ကို စကားမပြောလိုကြ။
ကျန်းမိသားစုက ဖယ်ကြဥ် ခံထားရသဖြင့် ရွာထဲတွင် သူတို့၏ နေ့ရက်များမှာလည်း ဆိုးသထက် ဆိုးလာတော့သည်။
မကြာမီပင် လီယွမ်၏ စျာပနပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ ဟယ့်ရှီရွာတွင် စျာပနပွဲတက်သည်ကို "တိုဖူး စားသည်" သို့မဟုတ် "တိုဖူး ထမင်း စားသည်" ဟု ခေါ်ကြသည်။ အကြောင်းမှာ ရွာထဲရှိ စျာပနပွဲများတွင် တိုဖူးကို အဓိကဟင်းလျာအဖြစ် တည်ခင်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
ထိုအချိန်များ၌ အလောင်းများကို ကြာရှည်ထိန်းသိမ်းထားရန် ခက်ခဲသည်ကြောင့် ရွာသားများက သေဆုံးခြင်းကိစ္စကို အလေးအနက် သိပ်မထားသည်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။
ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်ယောက်ယောက် သေဆုံးသွားပါက မျိုးနွယ်အတွင်းရှိ လူများက အသုဘကိစ္စဆောင်ရွက်ခြင်း ကိစ္စများအတွက် ဆွေးနွေးရန် ခေါ်ယူကြသည်။ ထို့နောက် သူတို့က အသုဘပစ္စည်းများကို စတင် ပြင်ဆင်ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဝတ္တရား ကျေပွန်မှုကို ပြသရန်အတွက် အဝတ်အစားများပင် ဖြစ်လေသည်။ ၎င်းတို့မှာ သားသမီးဝတ်သိတတ်သည့် သားတစ်ယောက်အတွက် အိတ်တစ်လုံးကို ဖြတ်ကာ ဦးထုပ်လုပ်ပေးခြင်းနှင့် အဝတ်အဖြူစ ကြိုးများ၊ အပြာရောင်နှင့် အနီရောင် အဝတ်စများ ပြင်ဆင်ပေးခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။
ထိုအထည်စကြိုးများမှာ ဝမ်းနည်းပူဆွေးကြောင်း ပြသရန် လာရောက်ကြသော ဧည့်သည်များ၏ ခေါင်းတွင် ဝတ်ဆင်ရန် ဖြစ်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ကွယ်လွန်သူ၏ ကလေးများ၊ တူ၊ တူမများနှင့် အရွယ်တူကြသူများက အဖြူရောင် အဝတ်စများ ဝတ်ထားကြချိန်တွင် မြေးများက အပြာရင့်ရောင် ကြိုးများ ဝတ်ထားရကာ မြစ်များက အနီရောင်အစဖြစ်ပြီး ထိုမျိုးဆက်ပြီးနောက် နောက်မျိုးဆက်တို့က အနက်ရောင်စဖြစ်သည်။
မိသားစုတိုင်းက ထိုကဲ့သို့သော ကြိုးစများကို အသင့်ပြင်ထားလေ့ ရှိကြသဖြင့် များများ ဖြတ်တောက်ရန် မလိုအပ်ပေ။ ငွေမပြတ်လပ်ကြသော အချို့မိသားစုများက တိုဖူးလာစားကြသူများ အားလုံးအတွက် အရောင်နှင့်အလိုက် ဦးထုပ်များနှင့် ခါးပတ်တို့ကို ပြင်ဆင်ပေးတတ်ကြသည်။
အမျိုးသမီးများက ထိုပစ္စည်းများကို ပြင်ဆင်ပေးကြချိန်တွင် အမျိုးသားများက အသုဘကိစ္စကို တစ်အိမ်ဝင် တစ်အိမ်ထွက် ပြောပြကြရပြီး အစားအသောက်များ ဝယ်ခြမ်းခြင်း၊ စားပွဲ၊ ကုလားထိုင်၊ ပန်းကန်နှင့် တူများ လိုက်လံငှားရမ်းခြင်းများ ပြုကြရလေသည်။ သာမန်အားဖြင့် အလုပ်များသော တစ်နေ့တာ ပြီးနောက် စျာပနကို ကျင်းပကြရလေသည်။
